بررسی توده استخوانی در زنان مبتلا به کمردردهای پس از یائسگی

مقدمه: کمردرد یک علامت شایع در افراد جامعه به ویژه در سالمندان و شایعترین چهره بالینی استئوپوروز بوده و نشانه‌ای از شکستگی مهره‌ها نیز به شمار می‌آید. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی کاهش توده استخوانی در بیماران یائسه که به علت کمردرد مراجعه کرده‌اند انجام شده است. مواد و روش‌ها:155 بیمار زن یائسه مبتلا به کمردرد وارد مطالعه شدند.‌ فراوانی استئوپروز و استئوپنی با اندازه‌گیری تراکم استخوان (Bone mineral densiy BMD gr/cm2) در نواحی ستون فقرات کمری و مفصل ران با یک دستگاه سنجش تراکم نورلند مدل Excell با روش Dual-energy x-ray absorptiometry (DXA ) تعیین شد. پارامترهای Z-score ، T-score ناحیه فقرات کمری (L2-L4) و ناحیه گردن استخوان ران (Femoral neck) تعیین شد. فراوانی استئوپوروز و استئوپنی بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی تأیید شد. بیماران مبتلا به بیماری‌های اسکلتی عضلانی التهابی، کمردردهای التهابی، فتق دیسک بین مهره‌ای، بیماری‌های بدخیم و عفونی ستون فقرات، بیماران با سابقه جراحی ستون فقرات، جراحی رحم و تخمدان و بیماران تحت درمان با استروئید‌های خوراکی یا تز ریقی از مطالعه خارج شدند. در آنالیز آماری از آزمون t و مربع کای استفاده شد. یافته‌ها: میانگین سنی بیماران 8±64 سال و میانگین مدت یائسگی 9±16 سال بود. BMD فقرات کمری ( L2-L4 ) معادل g/cm2 13 /0±70/0 و گردن استخوان رانg/cm2 18/0±79/0 بود. در ناحیه فقرات کمری 30% بیماران و در ناحیه گردن استخوان ران 56% بیماران استئوپوروز داشتند. 5/61% بیماران حداقل در یک ناحیه از فقرات کمری یا گردن استخوان ران استئوپوروز نشان دادند. در ناحیه فقرات کمری 40% بیماران Z-score کمتر از 1- و 22% کمتر از 2- داشتند و در ناحیه گردن استخوان ران این نسبت به ترتیب 37% و 11% بوده است. تراکم استخوان گروه سنی 70 سال و بالاتر در مقایسه با گروه سنی زیر 70 سال در ناحیه گردن استخوان ران به مقدار 14% و در ناحیه فقرات کمری به مقدار 10% کمتر بود (به ترتیب، 02/0p< و 01/0‍p